تفاوت سابقه بیمه با سابقه کار چیست؟
تفاوت سابقه بیمه با سابقه کار چیست؟ آیا سابقه کاری غیر رسمی هم جزو سوابق بیمه به حساب می‌آید؟ سابقه کار چه تاثیری بر میزان حقوق و دستمزد دارد؟ در این مطلب، به این پرسش‌ها و بسیاری دیگر از سوالات مشابه پاسخ می‌دهیم.
اگر به‌تازگی وارد بازار کار شده باشید، احتمالا با اصطلاحات رایج و قوانین آن آشنایی کامل ندارید. بنابراین، ممکن است فکر کنید به‌اندازه سال‌هایی که کار می‌کنید سابقه بیمه خواهید داشت. اما متاسفانه در بسیاری از مواقع داستان طور دیگری است. کافی است از اطرافیان‌تان پرس‌وجو کنید تا بفهمید سابقه کار اغلب آن‌ها جزو سوابق بیمه به حساب نیامده و این دو به شکل قابل توجهی با یکدیگر اختلاف دارند. در این مقاله، برایتان از تفاوت سابقه بیمه با سابقه کار می‌گوییم و مفهوم اصطلاحات مرتبط با آن را بازگو می‌کنیم. با ما در بیمیتو همراه باشید.
سابقه کار چیست؟
پیش از بررسی تفاوت سابقه کار با سابقه بیمه، لازم است با هر دوی این اصطلاحات بیشتر آشنا شوید. سابقه کار عبارت از بازه زمانی پیوسته یا ناپیوسته‌ای است که شما در طول آن مشغول انجام کار حرفه‌ای و کسب درآمد در زمینه خاصی بوده‌اید. برای مثال، ممکن است شما به‌مدت ۲ سال در یک رستوران مشغول به‌کار شده باشید. فرض کنید، در طول این مدت دوره برنامه‌نویسی را گذرانده و با اتمام دوره، شغل‌تان در رستوران را رها کرده‌اید تا در حوزه برنامه‌نویسی فعالیت کنید. حالا، شما با وجود داشتن ۲ سال سابقه کار در رستوران هیچ سابقه‌ای در زمینه برنامه‌نویسی ندارید. بنابراین، به‌عنوان یک فرد بی‌تجربه وارد این حوزه می‌شوید و سوابق برنامه‌نویسی شما از این به بعد محاسبه می‌شود. یادتان باشد، کارهای موقتی و عمدتا پاره‌وقتی که در دوران دانشجویی انجام می‌شوند خصوصا اگر کوتاه‌مدت بوده باشند به‌طور معمول به‌عنوان سابقه کاری به حساب نمی‌آیند.
سابقه کاری غیر رسمی
سابقه کاری غیر رسمی حاصل فعالیتی است که در ازای آن دستمزد رسمی دریافت نکرده باشید. به‌عنوان مثال، فرض کنید یکی از اقوام شما رستوران یا فروشگاهی را راه‌اندازی کرده است. ممکن است شما برای مدتی به‌صورت غیر رسمی، بدون قرارداد و بی‌آن که بر سر حقوق ماهیانه توافق کرده باشید در این فروشگاه مشغول به کار شوید. حتی ممکن است در ازای انجام این کار، وجه قابل توجهی هم به‌عنوان هدیه دریافت کنید؛ اما این مبلغ را نمی‌توان به حساب دستمزد گذاشت. بنابراین، سابقه کار شما در این فروشگاه غیر رسمی خواهد بود. چنین فعالیت‌هایی سابقه کاری به حساب نمی‌آیند؛ با این حال، به افزایش تجربه و بهبود مهارت‌های شما کمک می‌کنند.
سابقه کار مرتبط چیست؟
اگر شغلی را انتخاب کنید که با رشته تحصیلی و مهارت‌های حرفه‌ای شما هم‌راستا باشد، سابقه کار مرتبط خواهید داشت. درست برخلاف مورد قبل، داشتن سابقه کار مرتبط با رشته تخصصی به بالا بردن امتیاز بیمه و رزومه شما کمک کرده و مسیر حرفه‌ای شما را پر بارتر می‌کند. هر چقدر سابقه کار مرتبط طولانی‌تری داشته باشید امکان همکاری با شرکت‌ها و سازمان‌های معتبر برایتان فراهم‌تر بوده و امتیاز بیمه‌تان بالاتر خواهد بود.
سابقه بیمه چیست؟
به‌محض آن‌که شما یا کارفرمایان‌تان پرداخت منظم حق بیمه را به یکی از شرکت‌های بیمه پایه مانند بیمه نیروهای مسلح، بیمه کمیته امداد، بیمه سلامت ایران و بیمه تامین اجتماعی شروع کنید سابقه بیمه شما آغاز می‌شود. با گذشت زمان، مجموع پرداختی‌های شما به سازمان تامین اجتماعی یا دیگر بیمه‌های دولتی به‌عنوان سابقه بیمه برایتان ثبت می‌شود. در این مدت، شما تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی یا دیگر انواع بیمه پایه قرار می‌گیرید و می‌توانید از تسهیلات آن‌ها استفاده کنید. بنابراین، فرقی ندارد چه کسی حق بیمه شما را پرداخت کند؛ حتی اگر به‌صورت خویش‌فرما تحت پوشش بیمه کار تامین اجتماعی قرار گرفته باشید، مدت زمان پرداخت حق بیمه به‌عنوان سابقه در نظر گرفته می‌شود.
سابقه کار بدون بیمه
سابقه کار بدون بیمه مدت زمانی است که شما بی آن‌که حق بیمه پرداخت کنید در حوزه خاصی مشغول کار و کسب درآمد بوده‌اید. یعنی، کارفرما اسم شما را در فهرست بیمه‌شده‌ها قرار نداده و خودتان هم به‌صورت خویش‌فرما با سازمان تامین اجتماعی یا دیگر بیمه‌های دولتی طرف قرارداد نبوده‌اید. در این مدت، طبیعتا سابقه کارتان بیشتر خواهد شد. با وجود این، هیچ سابقه بیمه‌ای برایتان ثبت نمی‌شود.
سابقه کار با بیمه
به‌محض آن‌که کارفرما اسم شما را در فهرست بیمه قرار دهد، شما مشمول پرداخت حق بیمه می‌شوید. به این ترتیب، ماهیانه مبلغ مشخصی از حقوق‌تان کسر شده و به سازمان تامین اجتماعی یا دیگر بیمه‌گرهای پایه پرداخت می‌شود. البته، کارفرما هم در این میان سهمی دارد که باید بپردازد. مجموع این عوامل، سابقه کار با حق بیمه را برایتان ایجاد می‌کند. اگر از دوستان و آشنایان‌تان پرس‌وجو کنید خواهید دید که در اغلب مواقع، سابقه کار با بیمه به مراتب کوتاه‌تر از سابقه کار واقعی آن‌هاست. دلیل‌اش هم این است که برخی از شرکت‌ها و کسب‌وکارها برای رد کردن اسم کارکنان خود در فهرست بیمه دیر اقدام کرده و در مواردی، اصلا آن‌ها را بیمه نمی‌کنند. خوب است بدانید، بیمه نکردن کارکنان غیر قانونی است و کارفرمایانی که این کار را پشت گوش می‌اندازند مشمول پرداخت جریمه می‌شوند.
چگونه از میزان سابقه کار و سابقه بیمه خود مطلع شویم؟
حالا که صحبت از تفاوت سابقه بیمه با سابقه کار پیش آمده، خوب است با روش‌های استعلام آن هم آشنا شوید. واقعیت این است که حتی اگر سال‌ها حق بیمه بپردازید، به‌صورت خودکار هیچ مدرکی مبنی بر سابقه بیمه در اختیارتان قرار نمی‌گیرد. بنابراین، اگر می‌خواهید سابقه بیمه‌تان را بدانید باید خودتان دست به‌کار شوید. آگاهی از سوابق بیمه به روش‌های گوناگونی امکان‌پذیر است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
مراجعه به سامانه تامین اجتماعی
اولین روش این است که می‌توانید به سامانه تامین اجتماعی به آدرس eservices.tamin.ir مراجعه کنید. اگر قبلا در این سامانه ثبت‌نام نکرده‌اید، ابتدا باید گزینه ثبت‌نام را انتخاب کرده و کد ملی و شماره تلفن همراهی را وارد کنید که به اسم خودتان باشد. اگر شماره تلفن وارد شده در مالکیت شما نباشد و با کد ملی‌تان مطابقت نکند، باید به‌صورت حضوری و با در دست داشتن مدارک شناسایی به یکی از دفاتر بیمه تامین اجتماعی بروید. به این ترتیب، می‌توانید حساب‌تان را فعال کرده و هر زمان که خواستید با وارد کردن گذرواژه سوابق بیمه خود را دنبال کنید. در صورتی که شماره موبایل به‌نام خودتان باشد دیگر مشکلی نیست و به‌راحتی می‌توانید در سایت تامین اجتماعی ثبت‌نام کنید. سپس، کافی است گزینه «کلیه سوابق بیمه» را انتخاب کرده و پس از مشاهده در صورت تمایل آن را ذخیره کنید.
استفاده از کد دستوری
استفاده از کد دستوری #۴* از دیگر روش‌های استعلام سوابق بیمه است. برای این منظور، پس از شماره‌گیری این کد کافی است عدد ۲ را انتخاب کرده و در مرحله بعد، کد ملی خود را وارد کنید.
استفاده از اپلیکیشن تامین اجتماعی
سازمان تامین اجتماعی برای راحتی حال افراد تحت پوشش، اپلیکیشن «تامین اجتماعی من» را راه‌اندازی کرده است. با ورود به این اپلیکیشن به‌سادگی می‌توانید سوابق بیمه خود را مشاهده کنید. برای این منظور، لازم است ابتدا در سامانه تامین اجتماعی ثبت‌نام کنید و گذرواژه‌ای را در اختیار داشته باشید که در هنگام ثبت‌نام در سایت تامین اجتماعی انتخاب کرده‌اید.
مراجعه حضوری
در صورت فراموش کردن گذرواژه خودتان در سامانه تامین اجتماعی می‌توانید به یکی از دفاتر بیمه تامین اجتماعی مراجعه کنید و درخواست‌تان مبنی بر استعلام سوابق بیمه را ارائه دهید.
تاثیر سابقه کار بر حقوق
در این‌جا، منظور از سابقه کار همان سابقه کار با بیمه است. هر چقدر سوابق بیمه‌تان بیشتر باشد پایه سنوات شما هم بالاتر خواهد بود. بنابراین، با گذشت یک‌سال از پرداخت حق بیمه، مبلغی به‌عنوان پایه سنواتی برایتان در نظر گرفته شده و به پایه حقوق‌تان اضافه می‌شود. به این ترتیب، نرخ پایه سنوات یک عدد ثابت است که هر سال از سوی وزارت کار اعلام شده و به ازای سابقه کار به شما پرداخت می‌شود. یادتان باشد، این رقم با درصد اعلام شده برای افزایش حقوق سالانه و همچنین با حق سنوات تفاوت دارد. برای مثال، پایه سنوات سال ۱۴۰۲ معادل ۲۱۰،۰۰۰ تومان برای ماه‌های ۳۰ روزه و ۲۱۷،۰۰۰ تومان برای ماه‌های ۳۱ روزه بوده است. حالا، تصور کنید سابقه بیمه شما ۱۰ سال است. بنابراین، پایه سنوات ماهیانه شما معادل ۲،۱۰۰،۰۰۰ تومان برای ماه‌های ۳۰ روزه و ۲،۱۷۰،۰۰۰ تومان برای ماه‌های ۳۱ روزه خواهد بود. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، سابقه کار می‌تواند بر میزان حقوق تاثیرگذار باشد.
تفاوت سابقه بیمه با سابقه کار چیست؟
در این مطلب، تلاش کردیم تفاوت سابقه بیمه با سابقه کار را به ساده‌ترین شکل ممکن برایتان تشریح کنیم. همان‌طور که پیش‌تر هم گفتیم، سابقه کار عبارت از مدت زمانی است که شما به فعالیت حرفه‌ای در زمینه خاصی اشتغال داشته‌اید. در برخی از موارد، کارفرمای شما اسم‌تان را در فهرست بیمه‌شدگان تامین اجتماعی یا دیگر بیمه‌گرهای دولتی قرار نمی‌دهد. بنابراین با وجود افزایش سابقه کارتان، حق بیمه‌ای پرداخت نکرده و سابقه بیمه برایتان ثبت نشده است. پس، همان‌طور که می‌بینید این مفاهیم با یکدیگر تفاوت دارند.
سوالات متداول
چگونه می‌توانم سابقه بیمه‌ام را استعلام کنم؟
انجام این کار از روش‌های گوناگونی امکان‌پذیر است. شما با مراجعه حضوری به دفتر تامین اجتماعی، شماره‌گیری کد دستوری #۴*، با استفاده از اپلیکشین «تامین اجتماعی من» و همچنین، از طریق ورود به سامانه تامین اجتماعی (eservices.tamin.ir) می‌توانید سوابق بیمه‌تان را مشاهده کنید.
اگر سال‌ها بدون پرداخت حق بیمه با مجموعه‌ای همکاری کرده باشم، چگونه می‌توانم سابقه کار و سابقه بیمه‌ام را هم‌راستا کنم؟
بدون پرداخت حق بیمه، سابقه کاری شما در سوابق بیمه‌تان منظور نخواهد شد، بنابراین، در چنین شرایطی متاسفانه هیچ راهی به‌جز شکایت از کارفرما در اداره کار باقی نمی‌ماند.
